ГУЛШАНИ АДАБ

Рӯзе ҳазрати Сулаймон мӯрчаеро дар таги кӯҳе дид, ки машғули ҷо ба ҷо кардани хокҳои пойини кӯҳ буд.

Аз ӯ пурсид: Чаро ин ҳама сахтиро таҳаммул мекунӣ?

Мӯрча сарашро боло овард ва посух дод: Маъшуқаам ба ман гуфтааст, ки агар ин кӯҳро ҷо ба ҷо кунӣ, ба висоли ман хоҳӣ расид ва ман ба ишқи висоли ӯ мехоҳам ин кӯҳро ҷо ба ҷо кунам.

Сулаймони набӣ фармуд: Ту агар умри ҳазрати Нуҳро ҳам дошта бошӣ наметавонӣ ин корро анҷом диҳӣ.

Мӯрча гуфт: тамоми кӯшишамро мекунам…

Биё ҳоҷӣ зи ҳаҷ рафтан ҳазар кун,
Мазори ҳазрати дилро гузар кун.
Худо дар Макка зери сахраҳо нест,
Ҳамеша бо туву аз ту ҷудо нест.
Худоеро, ки бо ӯ мешавӣ маст,
Зи гардан ҳам ба ту наздиктар ҳаст.
Туро ин бинишу андеша танг аст,
Ки пиндорӣ, Худоят зери санг аст.
Худованде, ки Раҳмону Раҳим аст,
Маконаш дар дилу чашми ятим аст...
Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ

Гирдоварандаи мавод:
Абдуллоҳи Қодирӣ

Буд баққолеву вайро тӯтие,
Хушнавое, сабз, гуё, тӯтие.
Бар дӯкон будӣ нигаҳбони дӯкон,
Нукта гуфтӣ бо ҳама савдогарон.
Баққол (фурушандаи озуқа) дар дӯкони хеш тӯтии шаккаршикане дошт. Тӯтӣ бо гуфтаҳои ширину намакини худ муштариёнро ба дӯкони баққол мехонд ва баққол низ ба навое мерасид. Рӯзгор бар ин ҳол мегузашт, то ин ки рӯзе гурбае дар дӯкони баққол мушеро дунбол кард ва тӯтӣ, ки сахт тарсида буд, аз тарси ҷони худ:
Ҷаст, аз сӯи дӯкон, сӯе гурехт,
Шишаҳои равғани гулро бирехт.

Мегӯянд рӯзе Мавлоно Ҷалолуддини Балхӣ Шамси Табрезиро ба хонааш барои меҳмононӣ даъват кард. Шамс ба хонаи Мавлоно рафт ва пас аз он, ки дастархони мизбонашро мушоҳида кард аз ӯ пурсид. Оё барои ман шароб фароҳам овардӣ? Мавлоно ҳайратзада шуд ва пурсид. Магар Шумо шаробхӯр ҳастед? Шамс посух дод, бале! Мавлоно гуфт: вале ман аз ин мавзӯъ иттилоъ надоштам. Шамс гуфт: ҳоло, ки фаҳмиди барои ман шароб муҳайё кун. Мавлоно гуфт: дар ин вақти шаб шароб аз куҷо пайдо кунам? Шамс дар ҷавоб гуфт: ба яке аз хизматгоронат бигӯ биравад ва таҳия кунад.